Early levodopa in Parkinson’s disease
Het effectiefste en meest gebruikte medicijn voor de ziekte van Parkinson is levodopa. Het was niet bekend of levodopa invloed heeft op de snelheid van toename van klachten. Het doel van de studie was daarom om te onderzoeken wat het lange termijn effect van levodopa is.
Onderzoek
446 patiënten werden door loting verdeeld in twee groepen: de ene helft kreeg 80 weken levodopa en de andere helft kreeg eerst 40 weken placebo en daarna 40 weken levodopa. Er waren 8 meetmomenten.
Resultaten
Na 80 weken was er geen verschil tussen de twee groepen wat betreft de ernst van de symptomen, het functioneren in het dagelijks leven en bijwerkingen van levodopa, zoals ongecontroleerde extra bewegingen. Dit betekent dat levodopa in de onderzochte dosering de ziekteprogressie niet verandert. Bij de ziekte van Parkinson kan gestart worden met levodopa als er beperkingen zijn in het dagelijks leven. Gezien het geleidelijke beloop van de ziekte is het advies om bij twijfel over het bestaan van beperkingen ook al te starten met levodopa.
Samenvatting bij start
Het effectiefste en meest gebruikte geneesmiddel voor de ziekte van Parkinson is levodopa. In het verleden werd gedacht dat levodopa op de lange termijn schadelijk is. Artsen en patiënten zijn daarom terughoudend bij het gebruik van het geneesmiddel. De resultaten van recente onderzoeken laten echter zien dat levodopa mogelijk een gunstig lange termijn effect heeft.
De LEAP-studie is een klinisch onderzoek waarin de lange termijn effecten van levodopa zullen worden onderzocht. Aan het onderzoek zullen 446 patiënten deelnemen waarbij recent de diagnose ziekte van Parkinson is gesteld. De ene helft van de patiënten krijgt gedurende 80 weken drie maal daags levodopa en de andere helft eerst 40 weken placebo en daarna 40 weken drie maal daags levodopa. Hierdoor kan het directe effect worden onderscheiden van het effect door langer gebruik. Op de projectwebsite vindt u meer informatie.
Publicatie
Meer informatie
‘Levodopa bij Parkinson kan gerust vanaf het begin’ - Interview Rob de Bie (april 2020)
Richtlijn
De studieresultaten zijn opgenomen in de bijbehorende richtlijn in de FMS Richtlijnendatabase.
Producten
Auteur: Verschuur, C. V. M., Suwijn, S. R., Boel, J. A., Post, B., Bloem, B., Van Hilten, J., Van Laar, T., Tissingh, G., Munts, A. G., Deuschl, G., Lang, A. E., Dijkgraaf, M. G. W., De Haan, R. J., & De Bie, R. M.
Magazine: New England Journal of Medicine, 2019
Link: https://doi.org/10.1056/nejmoa1809983
Auteur: Frequin, H. L., Schouten, J., Verschuur, C. V. M., Suwijn, S. R., Boel, J. A., Post, B., Bloem, B. R., Van Hilten, J., Van Laar, T., Tissingh, G., Munts, A. G., Van Dijk, J. M. C., Deuschl, G., Lang, A. E., Dijkgraaf, M. G. W., De Haan, R. J., & De Bie, R. M.
Magazine: Neurology, 2023
Link: https://doi.org/10.1212/wnl.0000000000201448
Auteur: Verschuur, C. V. M., Suwijn, S. R., De Haan, R. J., Boel, J. A., Post, B., Bloem, B., Van Hilten, J., Van Laar, T., Tissingh, G., Munts, A. G., Dijkgraaf, M. G. W., & De Bie, R. M.
Magazine: Journal of Parkinson’s disease, 2022
Link: https://doi.org/10.3233/jpd-223247
Auteur: Verschuur, C. V. M., Suwijn, S. R., Post, B., Dijkgraaf, M. G. W., Bloem, B., Van Hilten, J., Laar, V. T., Tissingh, G., Deuschl, G., Lang, A. E., De Haan, R. J., & De Bie, R. M.
Magazine: BMC Neurology, 2015
Link: https://doi.org/10.1186/s12883-015-0491-1
Auteur: Verschuur, C. V. M., Donovan, J., & De Bie, R. M.
Magazine: Trials, 2022
Link: https://doi.org/10.1186/s13063-022-06052-y
Auteur: Fitzgerald, S.
Magazine: Neurology Today, 2019
Link: https://doi.org/10.1097/01.nt.0000554412.83392.c2
Auteur: Suwijn, S.R., De Bie, R.M.A.
Magazine: Pharmaceutisch Weekblad, 2019
Link: https://www.pw.nl/achtergrond/2019/parkinson-levodopa-laat-ziekteprogressie-ongemoeid
Auteur: Suwijn, S. R., & De Bie, R. M.
Magazine: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 2019
Link: https://www.ntvg.nl/artikelen/direct-beginnen-met-levodopa-bij-ziekte-van-parkinson
Auteur: Suwijn, S. R., Gillissen, S. R. A., Frequin, H. L., & de Bie, R. M. A.
Magazine: PiL, 2021
Link: https://www.pil-nascholing.nl/tijdschrift/editie/artikel/t/ziekte-van-parkinson-en-de-vroege-behandeling-met-levodopa