Exploring tailored strategies for diagnosing and treating post-traumatic stress disorder in adults with visual impairment: based on participatory action research
Achtergrond
Posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een aandoening waarbij extreme stress en angst wordt ervaren door een traumatische gebeurtenis. Ook mensen die slechtziend of blind zijn kunnen PTSS ontwikkelen.
Doelstelling en werkwijze
Het doel van dit onderzoek was inzicht te krijgen in de rol van een visuele beperking bij (de ontwikkeling van) PTSS en mogelijkheden voor behandeling. Informatie voor dit participatief actieonderzoek werd verzameld door middel van literatuuronderzoek, interviews met personen met een visuele beperking en PTSS en interviews en focusgroep bijeenkomsten met hulpverleners. Het onderzoek werd uitgevoerd door onderzoekers van het Amsterdam UMC (VUmc) en de Robert Coppes Stichting, in samenwerking met Bartiméus en Koninklijke Visio.
Verkregen resultaten
De resultaten laten zien dat de ontwikkeling van PTSS op veel vlakken hetzelfde is voor mensen met een visuele beperking als voor goedzienden. Echter, een visuele beperking: a) vergroot de kans dat bepaalde traumatische gebeurtenissen plaatsvinden; b) maakt dat een gebeurtenis als stressvoller ervaren kan worden; c) kan invloed hebben op de ernst en beleving van klachten. Met enkele aanpassingen zijn bestaande eerste keus behandelingen voor PTSS zoals Cognitieve Gedragstherapie en EMDR goed in te zetten bij mensen een visuele beperking. Dit vraagt creativiteit en inlevingsvermogen van de behandelaar en uiteraard afstemming met de cliënt. Naast therapeutische behandeling kan hulp ook geboden worden in de vorm van preventie, laagdrempelige hulp en zelfhulp.
Producten
Auteur: Alida J van der Ham, Hilde PA van der Aa, Audun Brunes, Trond Heir, Ralph de Vries, Ger HMB van Rens, Ruth MA van Nispen
Magazine: Ophthalmic and Physiological Optics.
Link: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/opo.12784
Auteur: Alida J van der Ham, Hilde P A van der Aa, Peter Verstraten, Ger H M B van Rens, Ruth M A van Nispen
Magazine: BMJ Open
Link: https://bmjopen.bmj.com/content/11/2/e041469.info
Auteur: Alida J van der Ham, Hilde P A van der Aa, Ruth M A van Nispen
Auteur: Lia van der Ham, Ruth van Nispen
Auteur: Lia van der Ham, Hilde van der Aa, Peter Verstraten, Ruth van Nispen
Auteur: Lia van der Ham
Link: https://publicaties.zonmw.nl/programma-ontmoetingsdag-2019/
Auteur: Alida J van der Ham, Hilde P A van der Aa, Ruth M A van Nispen
Link: https://www.robertcoppes.nl/ptss-bij-een-visuele-beperking
Verslagen
Eindverslag
Posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een aandoening waarbij extreme stress en angst wordt ervaren door een traumatische gebeurtenis. Ook mensen die slechtziend of blind zijn kunnen PTSS ontwikkelen. Het doel van dit onderzoek was inzicht te krijgen in de rol van een visuele beperking bij (de ontwikkeling van) PTSS en mogelijkheden voor behandeling. Informatie voor dit participatief actieonderzoek werd verzameld door middel van literatuuronderzoek, interviews met personen met een visuele beperking en PTSS en interviews en focusgroep bijeenkomsten met hulpverleners. Het onderzoek werd uitgevoerd door onderzoekers van het Amsterdam UMC (VUmc) en de Robert Coppes Stichting, in samenwerking met Bartiméus en Koninklijke Visio.
De resultaten laten zien dat de ontwikkeling van PTSS op veel vlakken hetzelfde is voor mensen met een visuele beperking als voor goedzienden. Echter, een visuele beperking: a) vergroot de kans dat bepaalde traumatische gebeurtenissen plaatsvinden; b) maakt dat een gebeurtenis als stressvoller ervaren kan worden; c) kan invloed hebben op de ernst en beleving van klachten. Met enkele aanpassingen zijn bestaande eerste keus behandelingen voor PTSS zoals Cognitieve Gedragstherapie en EMDR goed in te zetten bij mensen een visuele beperking. Dit vraagt creativiteit en inlevingsvermogen van de behandelaar en uiteraard afstemming met de cliënt. Naast therapeutische behandeling kan hulp ook geboden worden in de vorm van preventie, laagdrempelige hulp en zelfhulp.
Posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een aandoening waarbij extreme stress en angst wordt ervaren door een traumatische gebeurtenis. Psychologen en maatschappelijk werkers van revalidatie instellingen voor blinden en slechtzienden komen regelmatig cliënten tegen met trauma-gerelateerde klachten. Deze professionals signaleren dat bestaande standaardprotocollen en richtlijnen voor het diagnosticeren en behandelen van PTSS, vaak minder geschikt lijken voor mensen met een visuele beperking. Ook buiten revalidatie instellingen voor blinden en slechtzienden – bijvoorbeeld in de geestelijke gezondheidszorg of de ouderenzorg - kan dit tot problemen leiden als men te maken krijgt met cliënten met een visuele stoornis. Er is dan ook een sterke behoefte aan meer kennis over PTSS bij mensen met een visuele beperking.
Om meer te weten te komen over de relatie tussen PTSS en de visuele beperking en beter inzicht te krijgen geschikte diagnostische- en behandelmethoden wordt een kwalitatieve studie uitgevoerd. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende kwalitatieve onderzoeksmethodes: interviews met cliënten, focusgroep bijeenkomsten met professionals en bijeenkomsten van een zogenoemde ‘community of practice’ (een begeleidingscommissie met een actieve rol, waaraan zowel cliënten, als professionals, als onderzoekers deelnemen). In het onderzoek wordt gewerkt volgens principes van Participatief Actie Onderzoek (PAR), een onderzoeksmethode waarbij cliënten en professionals zo veel mogelijk als mede-onderzoekers deelnemen in het onderzoek.
Het onderzoek is gestart in juni 2018 en heeft een looptijd van 2 jaar. Het onderzoek wordt geleid door onderzoekers van het Amsterdam UMC (VUmc) en de Robert Coppes Stichting. Vanuit de Robert Coppes Stichting, Bartiméus en Koninklijke Visio worden cliënten en professionals betrokken bij het onderzoek.