Ontwikkeling kwaliteitsstandaarden: Zorg bij Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen (ADL)
Ondersteuning bij Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen (ADL) is een van de kerntaken van
verpleegkundigen en verzorgenden. Deze zorgverleners ondersteunen bij activiteiten die nodig zijn
om zelfstandig te leven en zich comfortabel te voelen. ADL-zorg wordt gezien als een onmisbare
vorm van zorg. Het verbeteren van ADL-functioneren en comfort van zorgvragers en het
tegemoetkomen aan de fysieke, emotionele en relationele ADL-zorgbehoeften is complex.
Doel
Het doel van de richtlijn is het bieden van handvatten voor verzorgenden en verpleegkundigen in verschillende settingen voor het verlenen van goede ADL-zorg.
Resultaat
Deze aanbevelingen zijn ingedeeld in 5 richtlijnmodules:
- het betrekken van de zorgvrager
- het in kaart brengen van de ADL-zorgvraag
- effectieve interventies in de ADL-zorg
- het ondersteunen van mantelzorgers
- het signaleren van gezondheidsproblemen
Interview
Sandra Zwakhalen en Svenja Cremer vertellen hoe de wereldcafé methode verpleegkundigen, verzorgenden, mantelzorgers, zorgvragers, ergotherapeuten en fysiotherapeuten hielp om de richtlijn interdisciplinair vorm te geven.
Aanbevelingen
De kernaanbevelingen uit de richtlijn zijn:
- Werk in alle ADL- zorg en contactmomenten met de zorgvrager zo veel mogelijk toe naar een relatie op basis van vertrouwen, respect, gelijkwaardigheid en gedeelde verantwoordelijkheid.
- Breng de ADL-gerelateerde gewoontes en ervaren klachten van de zorgvrager (subjectieve gegevens) tijdens een (intake-) gesprek in kaart en leg deze vast in het zorgdossier.
- Gebruik de Barthel index (BI) om de mate van ADL-zelfstandigheid van zorgvragers (objectieve gegevens) vast te stellen en te evalueren. Heb bij het interpreteren van de BI aandacht voor de plafondeffecten. Wanneer zorgvragers bij intake bijvoorbeeld al hoog op de BI scoren, kan de meetbare vooruitgang beperkt zijn omdat de maximaal haalbare score dan bereikt wordt (plafondeffect). Leg de Barthel Score vast in het zorgdossier.
- Breng de sociale en fysieke omgeving van de zorgvrager (contextgegevens) in kaart door middel van een gesprek met de zorgvrager en gerichte observaties van de woonomgeving en leg deze vast in het dossier.
- Betrek de zorgvrager bij het stellen van ADL-doelen door a) de (veranderende) drijfveren van de zorgvrager op het gebied van ADL te inventariseren; b) de zorgvrager te informeren over zaken die vanuit professionele expertise belangrijk zijn rondom de ADL-zorg; en c) de ADL-doelen zo veel mogelijk samen met de zorgvrager te formuleren.
- Ga in een gesprek met de mantelzorger na in hoeverre de mantelzorger zich competent voelt en de kennis en vaardigheden bezit om de zorgvrager in de ADL-zorg te ondersteunen. Betrek de zorgvrager in het maken van afspraken over zorgacties door
- te benadrukken dat de zorgvrager een stem heeft in de keuzes rondom ADL- zorg
- deze opties te bespreken
- gezamenlijk zorgafspraken te maken
- Betrek de zorgvrager bij het uitvoeren en evalueren van de uitgevoerde ADL- zorgacties.
- Overweeg het toepassen van de principes van benadering van de interventies ‘Persoonsgericht baden (Person centered bathing)’ en ‘Baden zonder strijd (bathing without a battle)’ om agitatie en ongemak bij zorgvragers met dementie in verpleeghuizen te verminderen.
- Overweeg het toepassen van de principes van benadering van ‘Bewegingsgerichte zorg (Function-Focused Care (FFC)) om de ADL- zelfstandigheid van zorgvragers met dementie in verpleeghuizen te vergroten.
- Ondersteun de mantelzorger tijdens ADL-zorgmomenten in afstemming met de mantelzorger en de zorgvrager.
Artikelen en nieuwsberichten
Andere ZonMw-projecten
Bekijk de andere ZonMw-projecten waarbij Sandra Zwakhalen betrokken is: