The power of a nap: 'sleep benefit' in Parkinson's disease
De ziekte van Parkinson is een veelvoorkomende neurologische aandoening. Bewegingsarmoede, stijfheid en beven zijn debelangrijkste motore symptomen van de ziekte. Naast de bewegingsproblemen kampen mensen met Parkinson ook met diverse niet-motore symptomen, waarbij slaapstoornissen vaak op de voorgrond staan. Bij de meeste patiënten is de slaap sterk verstoord, wat een negatieve invloed heeft op de kwaliteit van leven. Opvallend is dat sommige patiënten rapporteren dat slaap ook een bondgenoot kan zijn, waarbij het bewegen in de ochtend tijdelijk opvallend goed lijkt te gaan. Dit fenomeen wordt ‘sleep benefit’ genoemd. In dit onderzoek hebben we slaapstoornissen èn sleep benefit bij de ziekte van Parkinson in detail onderzocht. Enerzijds onderzochten we de rol van nachtelijke motore symptomen zoals bewegingsarmoede als oorzaak vanslaapverstoring. Anderzijds deden we meerdere epidemiologische studies naar het voorkomen van sleep benefit en factoren die hier invloed op hebben.
Nieuw meetinstrument
We ontwikkelden een nieuw meetinstrument om de aanwezigheid van sleep benefit vast te stellen. Vervolgens verrichten we een gedetailleerd laboratoriumonderzoek uit te zoeken of subjectieve sleep benefit gepaard gaat metobjectieve motorische verbetering. Tenslotte begonnen we de ontwikkeling van geavanceerde video-technologie om complexe bewegingspatronen te bestuderen over langere tijd in de thuisomgeving. Deze instrumenten kunnen gebruikt worden om motore symptomen van de ziekte van Parkinson in de natuurlijke omgeving van de patiënt te meten, inclusief het effect van motore symptomen op de slaapkwaliteit én andersom.
Producten
Auteur: P. Fonseca
Auteur: C. Donjacour
Auteur: M. Goelema
Auteur: Maartje Louter
Auteur: Merel van Gilst
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem, M. van Gilst
Auteur: M. Louter, D. Pevernagie, J. Arends, P. Cluitmans, B. Bloem, S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: M. Louter, M. Munneke, B. Bloem, S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem, M. van Gilst
Auteur: M. van Gilst, I. Cramer, B. Bloem, S. Overeem, M. Faber
Auteur: S. Overeem
Auteur: M. Louter
Auteur: S. Overeem
Auteur: M. van Gilst, M. Louter, B. Bloem, C. Baumann, S. Overeem
Auteur: M. Louter
Auteur: S. Overeem
Auteur: P. Valko, E. Sherif, S. Overeem, C.R. Baumann
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem, R. van Holst
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: S. Overeem
Auteur: van Holst Ruth Janke, Janssen Lieneke K., van Mierlo Petra, Lammers Gert Jan, Cools Roshan, Overeem Sebastiaan, Aarts Esther
Magazine: Scientific Reports
Auteur: van de Laar M, Leufkens T, Bakker B, Pevernagie D, Overeem S.
Magazine: Psychology, Health & Medicine
Auteur: Goelema MS, Regis M, Haakma R, van den Heuvel ER, Markopoulos P, Overeem S
Magazine: Behavioral Sleep Medicine
Auteur: Weibel D, Sturkenboom M, Black S, de Ridder M, Dodd C, Bonhoeffer J, Vanrolleghem A, van der Maas N, Lammers GJ, Overeem S, Gentile A, Giglio N, Castellano V, Kwong JC, Murray BJ, Cauch-Dudek K, Juhasz D, Campitelli M, Datta AN, Kallweit U, Huang WT, Huang YS, Hsu CY, Chen HC, Giner-Soriano M, Morros R, Gaig C, Tió E, Perez-Vilar S, Diez-Domingo J, Puertas FJ, Svenson LW, Mahmud SM, Carleton B, Naus M, Arnheim-Dahlström L, Pedersen L, DeStefano F, Shimabukuro TT.
Magazine: Vaccine
Auteur: Luca G, Haba-Rubio J, Dauvilliers Y, Lammers GJ, Overeem S, Donjacour CE, Mayer G, Javidi S, Iranzo A, Santamaria J, Peraita-Adrados R, Hor H, Kutalik Z, Plazzi G, Poli F, Pizza F, Arnulf I, Lecendreux M, Bassetti C, Mathis J, Heinzer R, Jennum P, Knudsen S, Geisler P.
Magazine: Journal of Sleep Research
Auteur: Fronczek R, van Geest S, Frölich M, Overeem S, Roelandse FW, Lammers GJ, Swaab DF.
Magazine: Neurobiology of Aging
Auteur: Louter, Maartje, Maetzler, Walter, Prinzen, Jos, van Lummel, Rob C, Hobert, Markus, Arends, Johan B A M, Bloem, Bastiaan R, Streffer, Johannes, Berg, Daniela, Overeem, Sebastiaan, Liepelt-Scarfone, Inga
Magazine: Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry
Auteur: Pevernagie D, Mariman A, Vandenbussche N, Tobback E, Overeem S, Delesie L, Janssen H, Vogelaers D.
Magazine: Sleep Medicine
Auteur: van de Laar M, Pevernagie D, van Mierlo P, Overeem S.
Magazine: Behavioral Sleep Medicine
Auteur: Baumann CR, Mignot E, Lammers GJ, Overeem S, Arnulf I, Rye D, Dauvilliers Y, Honda M, Owens JA, Plazzi G, Scammell TE.
Magazine: Sleep
Auteur: Slats D, Claassen JA, Verbeek MM, Overeem S.
Magazine: Ageing Research Reviews
Auteur: Meles SK, Vadasz D, Renken RJ, Sittig-Wiegand E, Mayer G, Depboylu C, Reetz K, Overeem S, Pijpers A, Reesink FE, van Laar T, Heinen L, Teune LK, Höffken H, Luster M, Kesper K, Adriaanse SM, Booij J, Leenders KL, Oertel WH
Magazine: Movement Disorders
Auteur: van de Laar M, Pevernagie D, van Mierlo P, Overeem S
Magazine: Psychology, Health & Medicine
Auteur: Dhondt K, Verloo P, Verhelst H, Van Coster R, Overeem S.
Magazine: Pediatrics
Auteur: Goelema MS, de Bruijn R, Overeem S, Møst E, Haakma R, Markopoulos P.
Magazine: BMC Research Notes
Auteur: Donjacour CE, Kalsbeek A, Overeem S, Lammers GJ, Pévet P, Bothorel B, Pijl H, Aziz NA.
Magazine: Chronobiology International
Auteur: Kornum BR, Knudsen S, Ollila HM, Pizza F, Jennum PJ, Dauvilliers Y, Overeem S.
Magazine: Nature Reviews Disease Primers
Auteur: Louter M, Aarden WC, Lion J, Bloem BR, Overeem S.
Magazine: Journal of Neurology
Auteur: Wijnans L, Dodd C, de Ridder M, Romio S, Weibel D, Overeem S, Lammers GJ, Bonhoeffer J, Black S, Sturkenboom M.
Magazine: Expert Reviews of Vaccines
Auteur: van der Marck MA, Munneke M, Mulleners W, Hoogerwaard EM, Borm GF, Overeem S, Bloem BR.
Magazine: Lancet Neurology
Auteur: van Holst RJ, van der Cruijsen L, van Mierlo P, Lammers GJ, Cools R, Overeem S, Aarts E.
Magazine: Sleep
Auteur: Wijnans L, Lecomte C, de Vries C, Weibel D, Sammon C, Hviid A, Svanström H, Mølgaard-Nielsen D, Heijbel H, Dahlström LA, Hallgren J, Sparen P, Jennum P, Mosseveld M, Schuemie M, van der Maas N, Partinen M, Romio S, Trotta F, Santuccio C, Menna A, Plazzi G, Moghadam KK, Ferro S, Lammers GJ, Overeem S, Johansen K, Kramarz P, Bonhoeffer J, Sturkenboom MC.
Magazine: Vaccine
Auteur: van Nimwegen M, Speelman AD, Hofman-van Rossum EJ, Overeem S, Deeg DJ, Borm GF, van der Horst MH, Bloem BR, Munneke M.
Magazine: Journal of Neurology
Auteur: Pillen S, Vandenbussche NL, Fronczek R, van Duin J, Lammers GJ, Overeem S
Magazine: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
Auteur: Donjacour CE, Aziz NA, Overeem S, Kalsbeek A, Pijl H, Lammers GJ.
Magazine: Sleep
Auteur: van Gilst MM, Cramer IC, Bloem BR, Overeem S, Faber MJ.
Magazine: BMC Research Notes
Auteur: Louter M, van Sloun RJ, Pevernagie DA, Arends JB, Cluitmans PJ, Bloem BR, Overeem S.
Magazine: Sleep Medicine
Auteur: Snijders AH, Leunissen I, Bakker M, Overeem S, Helmich RC, Bloem BR, Toni I.
Magazine: Brain
Auteur: van der Marck MA, Dicke HC, Uc EY, Kentin ZH, Borm GF, Bloem BR, Overeem S, Munneke M.
Magazine: Parkinsonism and Related Disorders
Auteur: Louter, Maartje, Arends, Johan BAM, Bloem, Bastiaan R, Overeem, Sebastiaan
Magazine: BMC Neurology
Auteur: Nanhoe-Mahabier W, Allum JH, Overeem S, Borm GF, Oude Nijhuis LB, Bloem BR.
Magazine: Neuroscience
Auteur: van Marle HJ, Hermans EJ, Qin S, Overeem S, Fernández G.
Magazine: Psychoneuroendocrinology
Auteur: Ooms S, Overeem S, Besse K, Rikkert MO, Verbeek M, Claassen JA.
Magazine: JAMA Neurology
Auteur: Smits BW, Westeneng HJ, van Hal MA, van Engelen BG, Overeem S.
Magazine: European Journal of Neurology
Auteur: van Gilst MM, Louter M, Baumann CR, Bloem BR, Overeem S.
Magazine: Journal of Parkinson's Disease
Auteur: van Schie MK, Werth E, Lammers GJ, Overeem S, Baumann CR, Fronczek R
Magazine: Journal of Sleep Research
Auteur: Stummer, Claudia, Dibilio, Valeria, Overeem, Sebastiaan, Weerdesteyn, Vivian, Bloem, Bastiaan R., Nonnekes, Jorik
Magazine: Parkinsonism and Related Disorders
Auteur: Khatami, Ramin, Luca, Gianina, Baumann, Christian R., Bassetti, Claudio L., Bruni, Oliviero, Canellas, Francesca, Dauvilliers, Yves, Del Rio-Villegas, Rafael, Feketeova, Eva, Ferri, Raffaele, Geisler, Peter, Högl, Birgit, Jennum, Poul, Kornum, Birgitte R., Lecendreux, Michel, Martins-da-Silva, Antonio, Mathis, Johannes, Mayer, Geert, Paiva, Teresa, Partinen, Markku, Peraita-Adrados, Rosa, Plazzi, Guiseppe, Santamaria, Joan, Sonka, Karel, Riha, Renata, Tafti, Mehdi, Wierzbicka, Aleksandra, Young
Magazine: Journal of Sleep Research
Auteur: Vandenbussche NL, Overeem S, van Dijk JP, Simons PJ, Pevernagie DA.
Magazine: Sleep Medicine Reviews
Auteur: Faraco J, Lin L, Kornum BR, Kenny EE, Trynka G, Einen M, Rico TJ, Lichtner P, Dauvilliers Y, Arnulf I, Lecendreux M, Javidi S, Geisler P, Mayer G, Pizza F, Poli F, Plazzi G, Overeem S, Lammers GJ, Kemlink D, Sonka K, Nevsimalova S, Rouleau G, Desautels A, Montplaisir J, Frauscher B, Ehrmann L, Högl B, Jennum P, Bourgin P, Peraita-Adrados R, Iranzo A, Bassetti C, Chen WM, Concannon P, Thompson SD, Damotte V, Fontaine B, Breban M, Gieger C, Klopp N, Deloukas P, Wijmenga C, Hallmayer J, Onengut-Gu
Magazine: PLoS Genetics
Auteur: Nanhoe-Mahabier W, Allum JH, Pasman EP, Overeem S, Bloem BR.
Magazine: Parkinsonism and Related Disorders
Auteur: Luijks KA, Vandenbussche NL, Pevernagie D, Overeem S, Pillen S
Magazine: Sleep Medicine
Auteur: Sherif, Eskender, Valko, Philipp O., Overeem, Sebastiaan, Baumann, Christian R.
Magazine: Parkinsonism and Related Disorders
Auteur: Droogleever Fortuyn HA, Fronczek R, Smitshoek M, Overeem S, Lappenschaar M, Kalkman J, Renier W, Buitelaar J, Lammers GJ, Bleijenberg G.
Magazine: Journal of Sleep Research
Auteur: Slats D, Claassen J, Lammers GJ, Melis RJ, Verbeek MM, Overeem S.
Magazine: Current Alzheimer Research
Auteur: Tafti M, Hor H, Dauvilliers Y, Lammers GJ, Overeem S, Mayer G, Javidi S, Iranzo A, Santamaria J, Peraita-Adrados R, Vicario JL, Arnulf I, Plazzi G, Bayard S, Poli F, Pizza F, Geisler P, Wierzbicka A, Bassetti CL, Mathis J, Lecendreux M, Donjacour CE, van der Heide A, Heinzer R, Haba-Rubio J, Feketeova E, Högl B, Frauscher B, Benetó A, Khatami R, Cañellas F, Pfister C, Scholz S, Billiard M, Baumann CR, Ercilla G, Verduijn W, Claas FH, Dubois V, Nowak J, Eberhard HP, Pradervand S, Hor CN, Testi
Magazine: Sleep
Auteur: Donjacour CE, Pardi D, Aziz NA, Frölich M, Roelfsema F, Overeem S, Pijl H, Lammers GJ.
Magazine: Journal of Clinical Sleep Medicine
Auteur: van der Heide, Astrid, Donjacour, Claire E. H. M., Pijl, Hanno, Reijntjes, Robert H. A. M., Overeem, Sebastiaan, Lammers, Gert J., Van Someren, Eus J. W., Fronczek, Rolf
Magazine: Journal of Sleep Research
Auteur: Videnovic A, Lazar AS, Barker RA, Overeem S.
Magazine: Nature Reviews Neurology
Auteur: Louter M, van der Marck MA, Pevernagie DA, Munneke M, Bloem BR, Overeem S.
Magazine: European Journal of Neurology
Auteur: Janssen HCJP, Vulto-van Silfhout AT, Jongmans MCJ, van der Hout AH, Overeem S.
Magazine: Journal of Clinical Sleep Medicine
Auteur: van Gilst, Merel M, Bloem, Bastiaan R, Overeem, Sebastiaan
Magazine: BMC Neurology
Auteur: Louter M, Pelleboer RH, van den Broek GB, Post B, Pevernagie DA, Overeem S
Magazine: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
Auteur: van der Kolk, Nicolien M, Overeem, Sebastiaan, de Vries, Nienke M, Kessels, Roy PC, Donders, Rogier, Brouwer, Marc, Berg, Daniela, Post, Bart, Bloem, Bas R
Magazine: BMC Neurology
Auteur: Louter M, Munneke M, Bloem BR, Overeem S.
Magazine: Journal of the American Geriatrics Society
Auteur: van Nimwegen M, Speelman AD, Overeem S, van de Warrenburg BP, Smulders K, Dontje ML, Borm GF, Backx FJ, Bloem BR, Munneke M.
Magazine: British Medical Journal
Auteur: Tafti, Mehdi, Lammers, Gert J., Dauvilliers, Yves, Overeem, Sebastiaan, Mayer, Geert, Nowak, Jacek, Pfister, Corinne, Dubois, Valérie, Eliaou, Jean-François, Eberhard, Hans-Peter, Liblau, Roland, Wierzbicka, Aleksandra, Geisler, Peter, Bassetti, Claudio L., Mathis, Johannes, Lecendreux, Michel, Khatami, Ramin, Heinzer, Raphaël, Haba-Rubio, José, Feketeova, Eva, Baumann, Christian R., Kutalik, Zoltán, Tiercy, Jean-Marie
Magazine: Sleep
Auteur: Pillen S, Pizza F, Dhondt K, Scammell TE, Overeem S
Magazine: Current Treatment options in Neurology
Auteur: Stolk A, Noordzij ML, Volman I, Verhagen L, Overeem S, van Elswijk G, Bloem B, Hagoort P, Toni I.
Magazine: Cortex
Auteur: van Gilst MM, Bloem BR, Overeem S.
Magazine: Parkinsonism and Related Disorders
Auteur: Pizza, Fabio, Antelmi, Elena, Vandi, Stefano, Meletti, Stefano, Erro, Roberto, Baumann, Christian R, Bhatia, Kailash P, Dauvilliers, Yves, Edwards, Mark J, Iranzo, Alex, Overeem, Sebastiaan, Tinazzi, Michele, Liguori, Rocco, Plazzi, Giuseppe
Magazine: Sleep
Auteur: Meles SK, Renken RJ, Janzen A, Vadasz D, Pagani M, Arnaldi D, Morbelli S, Nobili F, Mayer G, Leenders KL, Oertel WH; REMPET Study Group: Sittig-Wiegand E, Depboylu C, Reetz K, Overeem S, Pijpers A, Reesink FE, van Laar T, Teune LK, Höffken H, Luster M, Timmermann L, Kesper K, Adriaanse SM, Booij J, Sambuceti G, Girtler N, Jonsson C.
Magazine: Journal of Nuclear Medicine
Auteur: B. Abramiuc, S. Zinger, P.H.N. de With, N. de Vries-Farrouh, M.M. van Gilst, B. Bloem, S. Overeem.
Magazine: IEEE transactions on bio-medical engineering
Auteur: Nanhoe-Mahabier W, Delval A, Snijders AH, Weerdesteyn V, Overeem S, Bloem BR.
Magazine: Movement Disorders
Auteur: Zhang, Zhongxing, Mayer, Geert, Dauvilliers, Yves, Plazzi, Giuseppe, Pizza, Fabio, Fronczek, Rolf, Santamaria, Joan, Partinen, Markku, Overeem, Sebastiaan, Peraita-Adrados, Rosa, da Silva, Antonio Martins, Sonka, Karel, Rio-Villegas, Rafael del, Heinzer, Raphael, Wierzbicka, Aleksandra, Young, Peter, Högl, Birgit, Bassetti, Claudio L., Manconi, Mauro, Feketeova, Eva, Mathis, Johannes, Paiva, Teresa, Canellas, Francesca, Lecendreux, Michel, Baumann, Christian R., Barateau, Lucie, Pesenti, Carole
Magazine: Scientific Reports
Auteur: Vaessen TJ, Overeem S, Sitskoorn MM.
Magazine: Sleep Medicine Reviews
Auteur: B. Abramiuc, S. Zinger, P. de With, N. de Vries, M. van Gilst, B. Bloem, S. Overeem
Magazine: Het Financieele Dagblad
Auteur: Moreno-López C, Santamaría J, Salamero M, Del Sorbo F, Albanese A, Pellecchia MT, Barone P, Overeem S, Bloem B, Aarden W, Canesi M, Antonini A, Duerr S, Wenning GK, Poewe W, Rubino A, Meco G, Schneider SA, Bhatia KP, Djaldetti R, Coelho M, Sampaio C, Cochen V, Hellriegel H, Deuschl G, Colosimo C, Marsili L, Gasser T, Tolosa E.
Magazine: Archives of Neurology
Auteur: Donjacour CE, Aziz NA, Roelfsema F, Frölich M, Overeem S, Lammers GJ, Pijl H.
Magazine: American Journal of Physiology - Endocrinology and Metabolism
Auteur: Fortuyn HA, Mulders PC, Renier WO, Buitelaar JK, Overeem S.
Magazine: Sleep Medicine
Auteur: van Gilst, Merel M., van Mierlo, Petra, Bloem, Bastiaan R., Overeem, Sebastiaan
Magazine: Sleep
Auteur: Poli F, Overeem S, Lammers GJ, Plazzi G, Lecendreux M, Bassetti CL, Dauvilliers Y, Keene D, Khatami R, Li Y, Mayer G, Nohynek H, Pahud B, Paiva T, Partinen M, Scammell TE, Shimabukuro T, Sturkenboom M, van Dinther K, Wiznitzer M, Bonhoeffer J.
Magazine: Vaccine
Auteur: Papini GB, Fonseca P, Aubert XL, Overeem S, Bergmans JWM, Vullings R.
Magazine: Conference Proceedings - IEEE Engineering in Medicine and Biology Society
Auteur: van der Kolk NM, van Nimwegen M, Speelman AD, Munneke M, Backx FJ, Donders R, Post B, Overeem S, Bloem BR.
Magazine: Parkinsonism and Related Disorders
Auteur: Overeem S, Lammers GJ.
Auteur: Overeem S.
Auteur: Simons PJ, Overeem S
Auteur: Louter M, Rijsman RM, Overeem S.
Auteur: Overeem S
Auteur: Sebastiaan Overeem, Paul Reading
Auteur: S. Overeem
Auteur: Overeem S, Reading P
Auteur: Pevernagie D, Overeem S.
Auteur: Janssen H, Verbraecken JA, Pevernage D, Overeem S.
Auteur: Simons PJ, Overeem S.
Auteur: Lammers GJ, Overeem S.
Auteur: Reading P, Overeem S
Auteur: Overeem S, Hauzer R, Rentmeester TR.