Systemisch en integraal werken in de wijk: effectiviteitsonderzoek naar de Metsys aanpak
Beginnende (mentale) problemen bij jeugdigen staan vaak niet op zichzelf en worden beïnvloed door problemen op meerdere levensdomeinen, incl. het (gezins)systeem. Tijdig herkennen en in samenhang aanpakken van deze problemen is nodig om langdurige en complexe problematiek te voorkomen. Lokale wijkteams zijn hierin belangrijk. Echter, dit kan alleen als zij systemisch (vanuit dynamieken in het (gezins)systeem) en integraal (vanuit domeinoverstijgende samenwerking met netwerkpartners) werken. Om wijkteammedewerkers hierin te ondersteunen is Metsys ontworpen.
Doel
Metsys is een systeemgerichte aanpak voor wijkteammedewerkers, bedoeld om vanuit gefaseerde implementatie met een inhoudelijke training, supervisiestructuur en een stevig netwerk in de wijk, wijkteams op maat te ondersteunen. Doel van dit project is om aan de hand van het Theory of Change (ToC)-model de effectiviteit en het implementatieproces van de Metsys aanpak als preventieve interventie voor wijkteams te onderzoeken. We richten ons primair op het versterken van wijkteammedewerkers in het systemisch en integraal denken.
Aanpak/werkwijze
ToC is een vorm van evaluatieonderzoek waarmee we zicht krijgen op hoe en waarom, bij wie en onder welke omstandigheden een aanpak werkt. Deze stapsgewijze aanpak past bij het evalueren van de effectiviteit en implementatie van een interventie als Metsys in de complexe context van de wijkteams. Na het opstellen van een verandertheorie en het verifiëren van onderliggende aannames, worden er kwalitatieve en kwantitatieve metingen gedaan om de interventieactiviteiten en beoogde uitkomsten te toetsen. In dit project zijn de stappen van het ToC-model gekoppeld aan de verschillende fases van de Metsys aanpak, zie ook onderstaande afbeelding.
Samenwerkingspartners
Partners in dit project (LUMC Curium, Amsterdam UMC, PI Research, MST Nederland/België en Stichting Jeugdinterventies) werken reeds samen in een consortium. Het huidige onderzoek wordt gecoördineerd vanuit het LUMC Curium en het Amsterdam UMC, onder de vlag van de Academische Werkplaats Risicojeugd. We werken in alle fases van dit project met verschillende stakeholders samen (jeugdigen, gezinnen, wijkteammedewerkers en vertegenwoordigers van netwerkpartners, organisaties en beleid) om de relevantie, implementatie en overdraagbaarheid van de uitkomsten te vergroten.
Verwachte resultaten
Centraal in het project staat het lerend implementeren aan de hand van feedbackloops en leersessies. We doorlopen lokaal een implementatieproces op maat per gemeente, en werken door onze praktijkgerichte focus direct aan verbetering in de praktijk. Dit project levert wetenschappelijke onderbouwing over de effectiviteit en implementatie van Metsys op en een implementatiegids voor wijkteams met kansen en valkuilen zodat de aanpak overdraagbaar wordt. Streven is om Metsys als onderbouwde interventie op te laten nemen in de interventiedatabase van het Nederlands Jeugdinstituut. Voor alle kennisproducten geldt dat we tussentijdse opbrengsten al gedurende de looptijd van het project delen.
Overig
Metsys is ontwikkeld door drie partijen: Stichting Jeugdinterventies, MST-Nederland/België en PI Research (gezamenlijk juridisch eigenaar; www.metsys.nl). Het Amsterdam UMC en het Leids Universitair Medisch Centrum, subafdeling kinder- en jeugdpsychiatrie (LUMC Curium) maken als onafhankelijke onderzoekspartners onderdeel uit van het Metsys consortium.
Metsys is gebaseerd op overeenkomende werkzame elementen uit drie evidence-based systeeminterventies: Multisysteemtherapie (MST), Multidimensionele Familietherapie (MDFT) en Relationele Gezinstherapie (RGT). Kenmerken van Metsys zijn de gefaseerde en duurzame implementatie (het is geen eenmalige training), de aansluiting bij de huidige situatie van het wijkteam en de wijk, de samenwerking tussen ontwikkeling en onderzoek, en het creëren van een lerend systeem.