Using Point-of-care C-reactive protein to guide Antibiotic prescribing for Respiratory tract infections in Elderly nursing home residents (UPCARE)

Lage luchtweginfecties komen vaak voor bij verpleeghuisbewoners. Het is voor artsen niet altijd eenvoudig om te bepalen of behandeling met antibiotica nodig is. Bijvoorbeeld omdat de klachten onduidelijk zijn, of omdat de mogelijkheden voor nader onderzoek beperkt zijn in verpleeghuizen. Er wordt daarom regelmatig antibiotica ‘voor de zekerheid’ voorgeschreven, terwijl dit eigenlijk niet nodig is.

In huisartspraktijken wordt een sneltest voor ontstekingseiwit CRP gebruikt om te onderzoeken of er sprake is van een ernstige lage luchtweginfectie die met antibiotica behandeld moet worden. Tijdens het consult wordt de test uitgevoerd via een vingerprik; na enkele minuten is de uitslag bekend.

Resultaten

In het UPCARE-project is aangetoond dat de inzet van de CRP-sneltest in verpleeghuizen leidt tot minder antibioticavoorschriften, zonder nadelige klinische gevolgen voor bewoners. Verpleeghuizen worden daarom aanbevolen om de CRP-sneltest te gebruiken bij bewoners met mogelijke lage luchtweginfecties.

Antibiotica gebruik daalt

Verpleeghuizen die de CRP-sneltest gebruikten schreven 29% minder antibiotica voor bij bewoners met een mogelijke lage luchtweginfectie dan verpleeghuizen die de CRP-sneltest niet gebruikten. Er waren tussen beide groepen geen belangrijke verschillen in klinisch herstel, ziekenhuisopnamen en overlijden. Op basis daarvan was de conclusie dat de inzet van de CRP-sneltest bij mogelijke lage luchtweginfecties leidt tot minder antibioticavoorschriften in verpleeghuizen, zonder negatieve klinische gevolgen voor bewoners.

Kosten en baten

In het UPCARE-project is ook gekeken naar kosten in relatie tot het effect en eventuele baten van de CRP-sneltest. De kosten waren iets hoger in de interventiegroep ten opzichte van de controlegroep, maar uiteindelijk leidt de investering voor de CRP-sneltest mogelijk tot een geringe netto winst.

Lage luchtweginfectie voorspellen

Er is ook bestudeerd welke patiëntkenmerken voorspellend zijn voor een lage CRP-waarde, en daarmee een lagere kans op een ernstige lage luchtweginfectie. Dit zijn: vrouw zijn, geen kortademigheid, benauwdheid of koorts hebben, en lijden aan hartfalen. Andersom was alleen de aanwezigheid van koorts geassocieerd met het hebben van een hoge CRP-waarde.

Implementatie

Tot slot zijn binnen het UPCARE-project bevorderende en belemmerende factoren in kaart gebracht voor de implementatie en het gebruik van de CRP-sneltest in verpleeghuizen. Deze factoren zijn vertaald naar een praktisch stappenplan dat verpleeghuizen kunnen gebruiken bij de implementatie van de CRP-sneltest.

Vervolg

Het UPCARE-project heeft een VIMP gekregen met als doel de resultaten uit dit onderzoek te verspreiden en implementatie ervan te stimuleren. De eerste stap was het ingebed krijgen van de CRP-sneltest in verpleeghuizen.