Het verduurzamen van de topspecialistische functie radiotherapie (Maastro Clinic)

Beste overleving en functiebehoud patiënten

Maastro is een zelfstandige bestralingskliniek zonder winstoogmerk. Er wordt gestreefd naar de beste overleving en functiebehoud van patiënten. Dit wil Maastro bereiken door nauwkeurigere bestraling, het combineren van bestraling met immunotherapie en door patiëntenparticipatie en gedeelde besluitvorming in een efficiënte workflow. Maastro is koploper op het gebied van voorspellende modellen die selectie van de beste behandeling voor de individuele patiënt mogelijk maken. Daarnaast ligt de focus op het ondersteunen van arts en patiënt bij gedeelde besluitvorming en innovatieve klinische studies met nieuwe behandelingen.

Innovatieve werkwijze

In dit project zal worden geïnnoveerd door het verminderen van bijwerkingen als gevolg van bestraling op het hart, de hersenen en de endeldarm. Door deze innovatieve werkwijze kan dergelijke nieuwe zorg snel worden geïmplementeerd. Het TZO-programma stelt Maastro in staat om hun toppositie te verduurzamen door onderzoek en innovatie te verbinden met strategische samenwerkingen en (data) infrastructuur.

Inleiding onderzoeken

Wij streven naar optimaal functiebehoud en kwaliteit van leven voor de patiënt door gericht te innoveren in drie projecten die bijwerkingen verminderen van 1) het hart 2) de hersenen en 3) de endeldarm. Deze subsidie levert voorspellingsmodellen op basis van kunstmatige intelligentie, die gebruikt zullen worden om keuzes te ondersteunen die gemaakt moeten worden bij zowel de standaard fotonentherapie als de nieuwe protonentherapie. Daarnaast ontwikkelen we onderwijs aan verwijzers over protonentherapie, om hier op adequate wijze mee om te gaan. Behandeling van kanker betreft een multidisciplinaire behandeling, waarbij iedere discipline patiëntgegevens afzonderlijk registreert en bewaart. Deze subsidie levert ook een ‘Findable, Accessible, Interoperable en Reusable (FAIR), privacy-respecterende data infrastructuur, waardoor patiënten niet telkens weer opnieuw hun verhaal hoeven te vertellen en alle behandelaars op de hoogte zijn van het volledige dossier.

Onderzoek 1: Project Thorax

Bestraling neemt veelal 10-20 minuten in beslag, afhankelijk van de complexiteit. Indien de tumor zich in of op de borstkas bevindt, zoals in de borst of in de longen, beweegt de tumor tijdens de bestraling als gevolg van de ademhaling. Om te voorkomen dat de bestraling dan naast de tumor terecht komt, wordt er een ruimer gebied dan de tumor alleen bestraald. Hierdoor ontstaat echter meer schade aan het omliggende gezonde weefsel, waaronder het hart, dan als de tumor niet zou bewegen. Dit project heeft als doel de schade aan het hart te verminderen door op een nieuwe manier de ademhaling stil te leggen tijdens de behandeling. We maken hierbij gebruik van een deep inspiration breath hold (DIBH)-techniek, waarbij bevochtigde lucht met 80% zuurstof ingeademd wordt (ENTheR - studie)

Onderzoek 2: Project Brain, Head & Neck

Bij de 5000 patiënten die jaarlijks een hoofd-hals of hersentumor ontwikkelen, kan bestraling de tumor vaak effectief bestrijden. Echter, de fotonen die gebruikt worden bij de bestraling, beschadigen ook het gezonde weefsel dat zich voor en achter de tumor bevindt. Dit project heeft als doel de schade aan het gezonde hersenweefsel te verminderen door gebruik te maken van zogenaamde protonen. Deze protonen hebben een specifieke plek waarin ze hun energie
afgeven, waardoor de gezonde gebieden voor en achter de tumor veel minder schade ondervinden. Door gebruik te maken van functionele MRI kunnen we de beeldvorming verbeteren en daardoor beter inschatten wat de gevolgen zijn van de dosis in gezond hersenweefsel. Met nieuwe beeldvorming in de vorm van een zgn. dual-energy CT-scan, kan tevens beter berekend worden waar de proton zijn energie zal afgeven. Dit maakt precisiebestraling mogelijk.

Onderzoek 3: Project Pelvis

Jaarlijks wordt bij zo’n 5000 mensen endeldarmkanker vastgesteld, en bij ongeveer 12000 mensen prostaatkanker. Bestraling van deze tumoren geeft vaak bijwerkingen die de kwaliteit van leven sterk verminderen, zoals darmontstekingen, incontinentie en de noodzaak voor de aanleg van een stoma. Bij patiënten met een kleine resttumor in de endeldarm, na behandeling met gecombineerde uitwendige bestraling en chemotherapie, kan een lokale hoge dosis radiotherapie met zogenaamde HDR(High Dose Rate) brachytherapie leiden tot het verdwijnen van de tumor. Hierdoor wordt chirurgie overbodig en kan de functie van de darmen behouden blijven. Maastro heeft de unieke, gepatenteerde Maastro-applicator ontwikkeld die deze hoge bestralingsdosis heel lokaal op de resttumor kan afgeven. Deze willen we testen in een klinische studie en klaarmaken voor klinische implementatie. Voor prostaatkanker is Maastro het enige centrum in Nederland dat een prostaatballon plaatst tussen de endeldarm en de prostaat, om de schade aan de endeldarm beperken. Deze innovatieve technologieën zullen leiden tot minder bijwerkingen van de endeldarm, met minder operaties en /of noodzaak tot een stoma, en daardoor tot een betere kwaliteit van leven van patiënten.