A randomized trial in cancer-related fatigue in palliatively treated patients: protocolized patient-tailored treatment of physical symptoms (PPT) vs care as usual (CAU)

Vermoeidheid komt voor bij 74% van de patiënten met kanker in de palliatieve fase. En is 1 van de meest voorkomende symptomen bij gevorderde patiënten met kanker en beïnvloedt de kwaliteit van leven en het dagelijks functioneren aanzienlijk. Bewezen gebaseerde behandelingen van vermoeidheid zijn schaars. De ernst van vermoeidheid blijkt samen te hangen met het optreden van lichamelijke symptomen. In nationale en internationale richtlijnen wordt een optimale behandeling van deze lichamelijke symptomen voorgesteld om vermoeidheid te verminderen, maar er zijn geen gerandomiseerde klinische onderzoeken uitgevoerd.

Doel

Het doel was het onderzoeken van het effect van een geprotocolleerde monitoring en behandeling van fysieke symptomen op de mate van vermoeidheid en het dagelijks functioneren van patiënten met kanker-gerelateerde vermoeidheid in de palliatieve fase van het ziektebeloop.

Aanpak/werkwijze

Als onderzoeksmethode is een gerandomiseerde klinische trial gebruikt. De interventie bestond uit geprotocolleerde behandeling en structureel monitoring van gerapporteerde lichamelijke symptomen bij de patiënten gedurende 3 maanden. We stemden af op de specifieke symptomen van de patiënten. Een getrainde verpleegkundig consulent besprak structureel symptomen, gaf informatie en coördineerde geprotocolleerde medische behandeling van de gerapporteerde symptomen. Om de geprotocolleerde zorginterventie te evalueren, vergeleken we de resultaten met een controlegroep die gebruikelijke zorg ontving.

Samenwerkingspartners

Het Erasmus MC werkte samen met Radboudumc en Amsterdam UMC. 

Resultaten

Uit het onderzoek bleek dat systematische registratie en behandeling van lichamelijke symptomen bij vermoeide patiënten met kanker in de palliatieve fase in vergelijking met de standaardzorg leidt tot minder (algemene) vermoeidheid, minder beperkingen van vermoeidheid op het dagelijks leven, minder last van lichamelijke symptomen en minder angst. De interventie leidde niet tot een verbetering in kwaliteit van leven en een vermindering van depressieve stemming. Ook de lichamelijke vermoeidheid verminderde niet.

In de dagelijkse zorg voor patiënten met kanker in de palliatieve fase bevelen we onder andere een systematische registratie aan van lichamelijke symptomen wanneer er sprake is van vermoeidheid. Tevens dienen deze lichamelijke klachten systematisch volgens een protocol behandeld te worden. Tenslotte verdient het aanbeveling om een verpleegkundige in te zetten om de patiënt uitgebreide uitleg te geven over medicatietrouw, bijwerkingen, maatregelen die de patiënt zelf kan nemen en de psychosociale aspecten van lichamelijke klachten.