RENEWmeeR gEpast gebruik met beter lateN in dE WIJK

Door een stappenplan toe te passen, hebben we gezien dat deze aanpak als aanvaardbaar, implementeerbaar, kosteneffectief en schaalbaar werd ervaren in de praktijk. Daarbij leverde het een aanzienlijke tijdsbesparing op. Deze resultaten zijn een aanmoediging om door te gaan met het verminderen van Beter Laten-handelingen.

Een aantal Beter Laten handelingen komen nog vaak voor in de wijkverpleging:

1. Dagelijks volledige wassen en standaard wassen met water en zeep
2. Blaasspoelen om het verstoppen van een urinewegkatheter te voorkomen
3. Extra inlegger in continentiemateriaal
4. Hergebruiken van urineopvangzakken (katheterzakken)
5. Gebruik van poeders, pasta’s en zinkzalf bij smetplekken

Redenen en oorzaken

Er zijn veel en uiteenlopende redenen en oorzaken voor Beter Laten handelingen in de
wijkverpleging (enkele voorbeelden):

1. Gebrek aan kennis en vaardigheden, zoals het gebruik en toepassen van hulpmiddelen
2. Interacties tussen zorgprofessionals en huisartsen die verwachtingen bij cliënten creëerden
3. Niet vergoeden of extra kosten voor het aanschaffen van hulpmiddelen 

Tijd en energie besparen

Door op een systematische en logische manier redenen en oorzaken aan te pakken, is het mogelijk om, met bestaande (evidence-based) alternatieven, het werken volgens verpleegkundige richtlijnen en kwaliteitsstandaarden én het werken met hulpmiddelen, tijd en energie te besparen (bij cliënten én zorgverleners), de professionaliteit te vergroten en kwaliteit van zorg te behouden.

Ten opzichte van de door zorgverleners geïnvesteerde tijd, is de gewonnen tijd in weken terugverdiend, en deze kan bijvoorbeeld ingezet worden voor verdere professionalisering, samen beslissen, advanced care planning of het verlenen van palliatieve zorg

Met de voorlopige positieve resultaten is vervolgens met 2 zorgorganisaties een subsidieaanvraag gedaan bij het IZA-fonds wijkverpleging voor opschaling naar 31 teams wijkverpleging en een meer robuuste evaluatie van de effecten van de ontwikkelde de-implementatie-strategie. De dataverzameling en de-implementatieperiode heeft plaatsgevonden in 2024-2025 en de resultaten van deze studie zijn ingestuurd voor peer-review in een internationaal tijdschrift onder de titel: ‘A Tailored De‐Implementation Strategy to Reduce Low ‐Value Home‐Based Nursing Care: an interrupted time series evaluation study’. 

1. Vervolgonderzoek naar de relatie tussen (wijk)verpleegkundige autonomie, het uitvoeren van indicatiestellingen en het leveren van Beter Laten zorghandelingen is aanbevolen.
2. Aanbevolen wordt dat professionals in de wijkverpleging professionele richtlijnen gebruiken als een noodzakelijk onderdeel van de indicatiestelling en dat zowel in de beroepsopleiding als in de bacheloropleiding verpleegkunde specifieke aandacht wordt besteed aan het vinden en toepassen van richtlijnen in de zorgplannen van cliënten.
3. Verder onderzoek is ook nodig om meer inzicht te krijgen in de arbeidsbehoefte, de potentiële voordelen en het rendement van investeringen van het de-implementeren van Beter-Laten zorghandelingen.
4. Er is meer onderzoek nodig naar de langetermijneffecten en duurzaamheid van de-implementatie-inspanningen in de verpleegkundige zorg en er is meer inzicht nodig in effectieve interventies om de winst vast te houden.
5. Er is meer onderzoek nodig naar de uitkomsten van de-implementatie inspanningen in de wijkverpleging vanuit het perspectief van cliënten en/of hun naasten en mantelzorgers.
6. Het verbeteren van toegang tot, het verzameling van en de extractie van routinematige gegevens uit elektronische cliëntendossiers of declaratiedata verdient specifieke aandacht.